İkinci nefesi, İspanya ve İç Savaş

Şimdi en son 1932 yılında Luis sürrealistlere postayı koyup İspanya'ya geçmişti en son bıraktığımızda.

Bazı söylentilere göre Luis'in posta koymasının arkasında İspanya'daki karışıklıklar sırasında kendisini hem gerçeküstücü hemi de komünist olarak tanımlamasının diğer komünistler tarafından sıkıntılı bulunması yatmaktadır zira o günkü komünist ve anarşistler gerçeküstücülüğü
dejenere bir burjuvalık olarak görmekteydiler. Luis yıllar sonra komünist olduğunu inkar da etse o günlerdeki ayrışmada safını gayet net belli etmiş oldu.

Las Hurdes'te ikamet eden bir keçi.

1933 yılında, kısa bir süre sonra General Franko tarafından yasaklanacak olan Las Hurdes'i çekti. Benim kendimce dalgasal olarak adlandırdığım türe güzel bir örnek teşkil eden film yine olay yaratmıştı. Luis bazı kesimleri bu dalgasal (sahte bilgiler veren belgesel) ile kandırmayı bile başarmıştı. Filmde çizdiği tablo o kadar karamsar o kadar karamsardır ki, aslında hiç yaşanmayan şeyleri, belki bir öngörü belki bir geyik olarak yansıtmayı, gerek davası için gerekse gerçeküstücü alışkanlıklarıyla kotarmıştı. O kadar gerçeküstücü bir belgeseldi ki bu, azılı bazı sosyalistler bile abartılı bulmuştu. Tabii ki komünist düşünceden ayrı düşündüğümüzde olay daha açık bir noktaya geliyor. Yani derler ya resmin bütününe bakın, diye. Hem bu dalgasal lotodan çıkan parayla çekildiğinden, o kadar anarşist bakışa sahip bir film çıkması şahsen beni çok tatmin etmektedir.

Yes indiid sör.

Sonraki beş yıl, General Franko'nun hayatları karartması olayları ve ardılları süresince, Fransa-İspanya hattında uygulayıcı yapımcılık ve rejisörlük işleriyle geçti. 1936'da savaş başladığında Federico öldürülmüştü. Savaş baladığında Luis Paris'teydi ve İspanya'ya dönmedi. Federico'yu engellemeye çalıştılarsa da başaramışlardı ve ölüm haberini Paris'te aldılar. Bu sırada L'Age d'Or sürecinde araları bozulduktan sonra Salvador'la da daha az görüşür olmuşlardı.

Savaştan hemen önce Luis neşeli bir adamdı.

Salvador eş durumundan ABD'ye yerleşmişti. Luis ise Fransa'da yaptığı irili ufaklı işler sırasında bazı Hollywood şirketleriyle de çalışmış ve ABD ile bağlantılar sağlamıştı. Hollywood'un olanakları, yapılabilecek sürrealist işlerin Avrupa koşullarında yaşattığı maddi ve manevi sorunlar dolayısıyla accayip derecede cazipti. Savaş devam ederken ABD'de birkaç projede yer almaktaydı ve arada bir İspanya elçisini görüp işlerine devam ediyordu. Faşistler ülkenin kontrolünü ele geçirdi, haberini alan Luis bir daha İspanya elçiliğine uğramadı ve ABD'den sığınma hakkı istedi. ABD'de de işler kızışmakta, ufukta bir Cadı Avı belirmekteydi. Daha ihanetler bilmemneler yaşanacaktı ve ancak rüyalar ülkesinde çekebilmesi mantıklı olacak rüya gibi filmler çekmek için yalnızca birazcık daha zamanı vardı.

Tu bi kontinyut...